Σύντομη ιστορία του Ναού

Ο σημερινός ναός είναι ο τρίτος κατά σειρά στη θέση αυτή και πιθανόν το πρώτο σε αρχαιότητα λατρευτικό μνημείο της Σιάτιστας. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, ο πρώτος ναός ιδρύθηκε το 1647, και ήταν μικρός σε διαστάσεις. Αργότερα, όταν η Σιάτιστα τον 17ο αιώνα άρχισε να αναπτύσσεται σε μεγάλη πόλη και εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής, ιδιαίτερα όταν ο πατριάρχης Αχρίδας Ζωσιμάς, καταγόμενος από την πόλη, μετέφερε την έδρα της Μητρόπολης από το Σισάνι στη Σιάτιστα, ο μικρός αυτός ναός δεν επαρκούσε για τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες, έτσι κατεδαφίστηκε και στη θέση του, το 1801 ανεγέρθη άλλος, «τω κάλλει και τω μεγέθει περικαλλέστατος», με περίφημο ξυλόγλυπτο τέμπλο, ωραιότατες τοιχογραφίες και πολύτιμα κειμήλια. Το 1856 χτίστηκε δίπλα στο ναό μεγαλοπρεπές κωδωνοστάσιο, εξαγωνικής κάτοψης ύψους 25 μέτρων περίπου και αποτελεί μέχρι και σήμερα καύχημα της πόλης.

Δυστυχώς, την Τρίτη 13 Ιουλίου του 1910 ο ναός «εγένετο παρανάλωμα του πυρός εν διαστήματι ημισείας ώρας μεθ’απάντων των εν αυτώ πολυτίμων ιερών κειμηλίων» γράφει ο Αθ. Κανατσούλης από απροσεξία γυναικός η οποία «επικόλλησε αναμμένο κερί πάνω σε εικόνα» συμπληρώνει ο Χ. Κανατσούλης. Ανάμεσα στα πολύτιμα κειμήλια που κατέστρεψε η φωτιά ξεχώριζε και ο χρυσοκέντητος και βαρύτιμος επιτάφιος , «έργον Βιενναίου καλλιτέχνου εφάμιλλος και ισότιμος προς τους καλλίστους των ναών Κωνσταντινουπόλεως και Αθηνών».

Η μεγάλη αυτή όμως καταστροφή που άφησε τη Σιάτιστα χωρίς καθεδρικό ναό, δεν έκαμψε το ηθικό των κατοίκων της. Την επόμενη μέρα, ο μητροπολίτης Ιερόθεος προχώρησε σε εκλογή δωδεκαμελούς επιτροπής για την ανέγερση νέου ναού, και αμέσως άρχισαν οι απαιτούμενες ενέργειες .

Στις 2 Ιουνίου του 1912, ο μητροπολίτης Ιερόθεος αναγγέλλει την έκδοση σχετικού τουρκικού φιρμανιού για την ανέγερση του τρίτου πλέον ναού του Αγίου Δημητρίου.

Μετά από 16 χρόνια και αρκετές δυσκολίες και συγκεκριμένα στις 9 Σεπτεμβρίου 1928, έγιναν τα εγκαίνια του σημερνού ναού του Αγίου Δημητρίου, από τον Μητροπολίτη Γρεβενών Νικόλαο, ο οποίος καταγόταν από τη Σιάτιστα.

Το ναό επισκέφθηκε τον Οκτώβριο του 2012 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μετά από πρόσκληση του Μακαριστού Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης Παύλου με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Δημητρίου και συλλειτούργησε με τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο και πλειάδα Αρχιερέων.